Chợ gò Tà Mâu Online

Sao đen là cây gỗ lớn, thường xanh, cao 30 đến 40m, thân hình trụ thẳng, đường kính 60 đến 80cm, chiều cao dưới cành 15-25m. Vỏ ngoài nâu đen, nứt dọc sâu thành những miếng dày, xù xì. Vỏ trong mầu nâu đỏ, nhiều sợi. Cành non và cuống lá phủ lông hình sao xám, sau nhẵn. Lá hình trái xoan thuôn hay hình mũi mác, dài 8-14cm, rộng 3-6cm, đầu có mũi tù ngắn, gốc hơi lệch, gân cấp hai 8-10 đôi, nổi ở mặt dưới; gân nhỏ cong queo, gần song song, hai mặt lá có lông hình sao, ở nách gân cấp hai mặt dưới lá thường có tuyến. Cuống lá dài 12-18mm.
 

Cây Sao đen có cụm hoa hình chuỳ mang mang nhiều bông, mọc ở nách lá hay đỉnh cành; trục cụm hoa có lông xám trắng, mỗi cụm hoa thường mang 10-12 bông, mỗi bông có 4-6 hoa. Hoa gần không cuống, lá đài 5, phía ngoài và trong có lông. Cánh hoa 5, hình lưỡi hái, mép có răng, có lông ở ngoài. Nhị 15-19; chỉ nhị rộng và dẹt, phía trên thót lại; bao phấn có trung đới hình dùi, mảnh. Bầu có lông, vòi nhẵn.
 

Quả sao đen hình trứng, đường kính 7-8mm, mang 2 cánh phát triển, dài 5-6cm, rộng 1-2cm, có 7-11 gân song song. Khi non quả có màu xanh lá cây, khi già chuyển sang màu vàng nâu.

Gặp ở hầu hết các tỉnh tử Quảng Nam trở vào, bao gồm: Kon Tum, Gia Lai (Hậu Bổn, Cheo Reo), Đắk Lắk, Lâm Đồng, Khánh Hoà, Ninh Thuận, Bình Thuận, Bình Phước, Bình Dương, Tây Ninh, Đồng Nai, Bà Rịa–Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh, An Giang, Kiên Giang (Phú Quốc)… Tập trung nhất ở vùng Đông Nam Bộ và Nam Tây Nguyên. Cây sao đen cũng đã được trồng ở nhiều tỉnh cả phía Nam và phía Bắc Việt Nam. Tại Hà Nội cây được trồng từ đầu thế kỷ XX. Phố Lò Đúc, Hà Nội có hàng sao đen rất nổi tiếng.

Cây Sao đen sinh trưởng thuận lợi ở các khu vực nhiệt đới ẩm có 2 mùa mưa và khô rõ rệt. Các vùng phân bố tự nhiên của sao đen thường có nhiệt độ trung bình năm khoảng 24-250C; lượng mưa 1.800-2.000mm/năm. Cây mọc trong các kiểu rừng kín thường xanh, ở độ cao dưới 700m so với mặt biển. Cây cũng gặp tại các khu rừng khộp, nhưng kích thước nhỏ hơn so với khi phân bố trong rừng thường xanh. Cây có tính quần thụ cao, nên thường chiếm ưu thế trong các rừng nguyên sinh.
 

Hiện nay, do bị khai thác rất mạnh nên chỉ gặp sao đen mọc rải rác hay chỉ từng đám nhỏ, hỗn giao với các loài cây họ Dầu hay họ Đậu khác tạo thành kiểu rừng ưu thế cây họ Dầu + họ Đậu nổi tiếng trong vùng Đông Nam Bộ. Cây ưa đất ẩm, sâu dày; thích hợp nhất là đất phù sa cổ và sét pha cát của vùng Đông Nam Bộ. Cây cũng phát triển rất tốt trên đất đỏ bazan sâu, dày, tốt và ẩm mát với độ pH 4,5-5,0. Khi non, sao đen là cây chịu bóng. Đến giai đoạn sau 3-4 năm tuổi, sao đen hoàn toàn là cây ưa sáng, nên luôn luôn chiếm tầng cao nhất của rừng.Tái sinh tự nhiên tốt ở các khu rừng có độ tàn che nhẹ.
 

Khi đưa ra trồng ở các tỉnh miền Bắc, cây Sao đen phát triển bình thường về chiều cao và đường kính. Nhưng thường không ra hoa kết quả hàng năm, vì khi cây ra hoa thường gặp các đợt gió mùa Đông- Bắc rét đậm, nên toàn bộ hoa bị rụng đi. Sao đen ra hoa tháng 2-3, mùa quả tháng 4-7.

Cây Sao đen là loài cây gỗ quen thuộc của Việt Nam. Đây là cây có nhiều tác dụng, như làm cây bóng mát, nguồn nguyên liệu làm thuốc, đặc biệt là cung cấp gỗ tốt để đóng tàu, thuyền và cho nhựa. Hiện nay diện tích và số cá thể của loài cây đa tác dụng này đang bị thu hẹp, cần có kế hoạch phục hồi loài sao đen. Đặc biệt nên phát triển trồng sao đen trên qui mô lớn ở vùng Đông Nam Bộ và Tây nguyên.